Rumus PTKS dalam Bahasa Melayu

Dalam bahasa Melayu, terdapat satu rumus yang dikenali sebagai rumus PTKS. Dengan berdasarkan rumus ini, huruf pertama sesuatu perkataan yang bermula dengan p,t,k atau s akan bertukar bentuk apabila diimbuhkan dengan awalan me-.. Proses yang berlaku ini dikenali sebagai transformasi tukar bentuk imbuhan.

Lihat proses tukar bentuk imbuhan di bawah ini:

Me + p -->me + pukul --> memukul (bukan mempukul)
Me + t --> me + tangkap --> menangkap (bukan mentangkap)
Me + k --> me + kawal -> mengawal (bukan mengkawal)Me + s --> me + suruh --> menyuruh (bukan mensuruh)

Namun demikian, rumus yang dikemukakan oleh panel penulis Tatabahasa Dewan ini sukar dipertahankan kerana terdapat banyak perkataan yang tidak menepati rumus ini. Perkataan yang tidak mematuhi rumus ini dianggap sebagai satu kekecualian. Beberapa perkataan yang dikecualikan daripada rumus ini termasuklah menternak (sepatutnya menernak), memperkasakan (sepatutnya memerkasakan), dan sebagainya.

Latihan
Arahan: Nyatakan betul (_/) atau salah (x) atau dikecualikan (dk) bagi setiap perkataan yang di bawah ini

1. Menternak [ ]
2. Menernak [ ]
3.Menelaah [ ]
4.Mentelaah [ ]
5.mempengerusikan [ ]
6.memengerusikan. [ ]
7.memercayai [ ]
8.mempercayai [ ]
9.memercikkan [ ]
10.mempercikkan [ ]
11.memerkarakan [ ]
12.memperkarakan [ ]
13.memerlahankan [ ]
14.memperlahankan [ ]
15.memperlukan [ ]
16.memerlukan [ ]
17.memerli [ ]
18.memperli [ ]
19.memelawa [ ]
20.mempelawa [ ]
21.Memorak-perandakan [ ]
22.memporak-perandakan [ ]
23.Mensenyawakan [ ]
24.menyenyawakan [ ]
25.Mempunyai [ ]
26.memunyai [ ]
27.menenteramkan [ ]
28.menenteramkan [ ]
29.mengetengahkan [ ]
30. mengenengahkan [ ]
31. mengetepikan [ ]
32. mengenepikan [ ]
33.mengucar-ngacirkan [ ]
34.mengkucar-kacirkan [ ]
35.menyasarkan [ ]
36. mensasarkan [ ]
37.mempastikan [ ]
38.memastikan [ ]
39.memelopori [ ]
40. mempelopori [ ]

Dari blog Cikgu Ghalib b Yunus